Slijtage aan uw heup

Als de slijtage doorzet, nemen de klachten meestal toe. Medicijnen en fysiotherapie helpen vaak niet meer. Een nieuwe heup is dan een goede oplossing. Pijn is de voornaamste reden om operatief in te grijpen. Omdat een prothese een beperkte levensduur heeft, wordt de operatie bij jonge patiënten zo lang mogelijk uitgesteld.

Voordelen van het opereren aan uw heup

De pijn die u voor de operatie van een heupprothese had, zal vrijwel altijd zeer sterk verminderd zijn. Soms is het de eerste maanden nog enigszins gevoelig, maar na circa één jaar is meer dan negentig procent van de patiënten tevreden over het totale resultaat van de ingreep van een heupprothese. De stijfheid van de heup verbetert ook. Echter, de spieren zijn vaak rond de heup, door de langdurig bestaande pijn, enigszins verkort. Hierdoor wordt de heup mogelijk niet meer zo soepel als hij ooit geweest is.

Voorbereiding heupoperatie

Welke verdoving wordt toegepast?
De operatie geschiedt bij voorkeur onder regionale verdoving (ruggenprik). Deze vorm van verdoving kan worden gecombineerd met een slaapmiddel, waardoor u weinig of niets van de operatie merkt. Bij uw bezoek aan de anesthesist kunt u de vorm van verdoving bespreken.

Voorbereiding op de operatie
Na het bezoek aan de orthopedisch chirurg wordt u doorverwezen naar de anesthesist. Deze bekijkt de medische situatie en verwijst eventueel nog door naar longarts, internist of cardioloog. Verder wordt bloed onderzoek verricht en worden zo nodig een ECG (hartfilmpje) en een longfoto gemaakt. Dit is nodig om u lichamelijk zo goed mogelijk op de operatie voor te bereiden en de kans op problemen zo klein mogelijk te maken.

Orthopedisch consulente en fysiotherapeut

Een belangrijk onderdeel van de voorbereiding betreft uw thuis situatie na ontslag uit het ziekenhuis. Hiervoor krijgt u een screening door de fysiotherapeut, die samen met u een inschatting zal maken wat betreft uw mogelijkheden om thuis verder te revalideren OF dat er een indicatie bestaat voor een revalidatie plek in een verzorgingstehuis bij u in de buurt. Na deze screening heeft u een ontmoeting met onze orthopedisch consulente. Zij bespreekt o.a. de screenings uitslag en, indien er een indicatie is voor een nazorg traject, regelt zij het contact met de nazorg consulente. U krijgt binnen 10 dagen te horen bij welke instelling u terecht kunt na ontslag uit het ziekenhuis.

Indien er geen reden is voor nazorg maar u toch niet thuis kunt revalideren, dan krijgt u informatie over zorghotel of buurtzorg pension. Indien u thuis gaat revalideren maar wel extra zorg nodig heeft, dan is er Thuiszorg mogelijk. Zowel zorghotel, buurtzorgpension en Thuiszorg dient u ZELF geregeld te hebben voordat de operatie aanstaande is.

Voorbereiding: tips voor thuis

Het vervangen van een heupgewricht door een kunstgewricht is een veel voorkomende operatie. Een heupoperatie is geen kleinigheid en het herstel vraagt veel wilskracht en inspanning van de patiënt, maar ook van zijn of haar familieleden. Door een goede voorbereiding kun u zich onnodige spanningen en teleurstellingen besparen.

De voorbereiding op de operatie kan al beginnen vóór de ziekenhuisopname. Om u hierbij te helpen geven we een aantal tips:

de eerste 2 weken na de operatie adviseren wij u op uw rug te slapen. Probeer hieraan alvast te wennen, wanneer u normaal op uw zij of uw buik slaapt;
zorgt u eventueel voor handgrepen in douche en toilet. Het is niet noodzakelijk maar kan wel handig zijn;
bij de voorste benadering mag u gewoon bukken. Desalniettemin kan dit in de eerste weken nog wat lastiger zijn. Dan kunnen hulpmiddelen handig zijn. Denkt u bijvoorbeeld ook aan elastische veters, een lange schoenlepel en een ‘handyman’;
bij de achterste benadering is dieper bukken met tegelijk een draai van de heup de eerste zes weken niet toegestaan. U loopt kans op een heup uit de kom, de luxatie. U wordt hiervoor uitgebreid voorgelicht door de fysiotherapeut;
regel tevoren uw krukken en oefen daar alvast thuis mee. Zorg ervoor dat u al handig wordt in het huishouden. Dit voorkomt een hoop gedoe als u weer thuis bent.

De totale heupprothese

Deze operatie voeren de orthopedisch chirurgen van het St Jansdal dagelijks uit. Afhankelijk van de conditie van de patiënt, wordt deze ingreep uitgevoerd in Harderwijk of op onze locatie in Lelystad. Dit wordt bepaald door de anesthesist bij de pre operatieve screening. De orthopedisch chirurg vervangt het beschadigde of versleten heupgewricht door een kunstgewricht. Zij doen dit meestal aan de hand van de voorste benadering.

Bij deze methode worden geen spieren losgemaakt. Dit heeft een aantal voordelen ten opzichte van traditionele typen heupoperaties, zoals minder pijn, een sneller herstel, minder kans op mank lopen en veel minder kans op het uit de kom schieten van de heup. Andere benamingen voor deze manier van benaderen zijn: de Franse methode, de ASI (Anterior Supine Intermuscular) methode of modified Smith Peterson benadering. Uw orthopedisch chirurg vertelt u meer over de techniek die hij of zij gebruikt.

“Wij kiezen de beste prothese, maar de patiënt moet na een operatie ook soepel in beweging kunnen komen. Alle technieken zijn uitstekend, laat ik dat voorop stellen”, geeft orthopedisch chirurg Peter Kaijser Bots aan. “Op de lange termijn is er bovendien geen verschil in het eindresultaat” Bij de voorste benadering plaatsen we het heupgewricht vanaf de voorzijde, tussen de spiergroepen van het bovenbeen door. Deze spieren liggen meer aan de voorzijde van de heup, vandaar de benaming voorste benadering. Tijdens de operatie worden de spieren rond de heup door opzij gehouden. De spier wordt dus niet losgesneden.”

Meer dan 80 procent van de totale heup operaties wordt door ons via de voorzijde benaderd.

Bekijk onze video over een heupprothese

De operatie

Tijdens de operatie wordt de heupkop verwijderd. In de heupkom wordt een kom van kunststof of metaal geplaatst. Hierna zet de orthopeed in het bovenbeen een metalen steel waarop een kop is vastgemaakt die precies in de kom past. Het hele heupgewricht wordt dus vervangen door een kop en kom die precies in elkaar passen.

Na het plaatsen van de prothese wordt de wond gesloten met metalen nietjes De operatie duurt normaal 45-90 minuten. De nietjes laat u na 10-14 dagen verwijderen bij de huisarts of in het ziekenhuis. U krijgt ook na de operatie antibiotica om de kans op infectie te verkleinen.

Het litteken zit aan voorzijde, zijkant of achterkant van de heup en is ongeveer 10-15 cm lang. Uiteraard is locatie en lengte afhankelijk van de gekozen methode.

Materiaal

Cement en materiaal

Als u een heupprothese krijgt, komt de steel met de gewrichtskop in het dijbeen (femur). De kom komt in het bekkenbot (acetabulum). Een heupprothese kan op verschillende manieren worden vastgemaakt in het bot; met en zonder cement. Bij deels gecementeerde heupprothesen (hybride) zet de orthopeed de teel van de heupkop met cement in het bot vast. Dit is een soort vulmiddel, geen cement uit de cementmolen. Het kunststofcement (polymethylmetacrylaat) wordt tijdens de operatie aangemaakt. Na ongeveer 10 minuten is het uitgehard en zit de prothese muurvast in het bot. Hier wordt voor gekozen indien het bot niet stevig genoeg is om een steel in vast te klemmen, hetgeen bij een ongecementeerde steel wel kan. Dit is afhankelijk van uw leeftijd, eventuele osteoporose en de stevigheid van het bot op de röntgenfoto’s. Uw orthopeed vertelt dit tijdens uw poli bezoek.

Materiaal prothese

Voor de heupkom gebruiken fabrikanten al heel lang de kunststof polyethyleen. De laatste jaren is de kwaliteit van dit materiaal verbeterd door speciale behandelingen ervan. Het doel is dat het nog slijtvaster wordt. De heupsteel is van metaal; chirurgisch staal bij de heupstelen die met cement worden vastgezet en titanium bij prothesen zonder cement. De heupkopjes moeten heel glad en hard zijn en zijn bij ons van keramiek. Dit materiaal is namelijk nog harder en gladder dan metaal. Door versterking van het keramiek is de kans op een breuk heel erg klein.

Nabehandeling

U begint zo snel mogelijk met revalideren. Bij de oefeningen in bed en het leren lopen krijgt u hulp van de fysiotherapeut. U leert eerst lopen met een looprekje en daarna met krukken. De fysiotherapeut leert u verder hoe u het beste weer kunt staan, opstaan, liggen en zitten. Indien alles goed gaat, kunt u daags na de operatie weer veilig naar huis of zorg instelling voor verdere revalidatie. Dit is voor de opname met u besproken en geregeld. Na de opname lopen de meeste mensen met krukken. Na ontslag krijgt u soms ook nog fysiotherapie. Ongeveer twee maanden na de operatie heeft u een (telefonische) afspraak met de orthopeed.

Complicaties

Ondanks alle veiligheidsmaatregelen kunnen er soms problemen (complicaties) ontstaan. Hierover wordt u op de poli uiteraard door ons geïnformeerd.

Resultaat

Veel mensen met een heupprothese voelen zich na de operatie veel beter dan daarvoor. Vaak is de pijn verdwenen, maar dat weet je nooit van tevoren. Een deel van de pijn kan blijven bestaan. Ook de operatie kan in zeldzame gevallen blijvende pijnklachten geven, bijvoorbeeld door littekenweefsel. Soms komt (een deel van) de pijn in de heup vanuit de rug – dat heet referred pain. Een nieuwe heup lost dan niet alles op en u houdt (een deel van) de pijnklachten.

Wat u van de operatie mag verwachten, is voor een groot deel afhankelijk van uw wensen: lange afstanden hardlopen met een heupprothese is voor heel veel mensen niet haalbaar, langeafstandsfietsen wellicht wel. Bespreek dit met uw orthopeed. Zo is ook geen algemeen antwoord te geven op de vraag of u en wanneer u uw beroep (weer) kunt uitoefenen.

Heupprothese

Voor meer informatie over dit onderwerp, verwijzen we u door naar de site van onze orthopedische vakvereniging.

Lees meer